Enkele opmerkingen naar aanleiding van onze reis naar Rotarydistrict 5320
(Southern Los Angeles en Orange County, USA) - 19 april / 16 mei 2011
Aan: DG 10-11 Onno te Nuyl, DG 11-12 Bert Vroon, GSE Chair Jaap Breugem
Van: Thom van der Goot, teamleider GSE 2011
Vooraf: het was een privilege uitgezonden te worden door Rotary Noord-Nederland, district 1590. Onze / mijn dankbaarheid daarvoor is groot! De inzet en ervaring van GSE Chair Jaap Breugem uit Zwolle legden vooraf en administratief een betrouwbaar fundament onder onze reis. De contacten met eerdere teamleiders boden me veel informatie en inspiratie. De enthousiaste inzet van ettelijke Rotarians van D 5320 was inspirerend en maakte ons soms verlegen: niets was hun teveel.
GSE is naar mijn mening een van de meest indrukwekkende en wellicht zelfs meest effectieve programma’s van Rotary International / The Rotary Foundation. Als het gaat om een intensief professioneel en cultureel uitwisselingsprogramma, dan is daar niets teveel mee gezegd! Door de betrokkenheid van Rotarians gaan veel deuren voor je open en wordt je zelfs de weg achter de coulissen van bedrijven, instituten en organisaties gewezen. Door het wijdvertakte netwerk van Rotarians kom je in contact met mensen die ertoe doen en omdat de reis geen vluchtig karakter heeft (vier weken onderweg!) is er alle gelegenheid de opgedane informatie te laten indalen, op details terug te komen en zodoende werkelijk kennis en inzicht te verdiepen.
Het gaat om uitwisseling! Dat houdt dus ook in, dat je vergelijkt. Hoe doen ze dit of dat hier en hoe doen wij dat en wat steekt daar achter: politiek, sociaal, cultureel, professioneel, historisch. Links en rechts, arm en rijk, onderwijs, gezondheidszorg, kunst en cultuur, sport en vrijetijdsbesteding, tv en kranten, verkeer en vervoer, eten en drinken, omgangsvormen… Soms leverde dat pittige discussies op en nogal eens kwamen we niet bij elkaar.
Alles lijkt in de USA bepaald door geld, geld, geld. Je kunt pas op een belangrijke politieke positie terecht komen, als je weet hoe je geld kunt verzamelen om propaganda te voeren, maar… voor wat hoort wat! Politici werken dus -anders als bij ons- met last en ruggespraak: ze moeten hun donoren en sponsoren te vriend houden om herkozen te worden. Een ziekenhuis hoeft een verkeersgewonde alleen maar te stabiliseren en dan moet er daarna maar gekeken worden of het slachtoffer voldoende verzekerd is om ook genezen te worden. Het zou immers te gek zijn, als de staat je zou kunnen dwingen je te verzekeren! We zijn VRIJ VRIJ VRIJ. Aan psychiatrische patiënten valt weinig tot niks te verdienen, dus zijn hun verblijven in ziekenhuizen de laatste dertig jaar niet geschilderd… De rol van het leger, het trouw zweren aan de vlag en het zingen van nationalistische liederen… Door rijke ‘patrons’ opgerichte, royaal ingerichte instituten met hun naam natuurlijk prominent op de gevel, bijvoorbeeld voor vredesstudies aan universiteiten, maar de stille oorlog = de diepe kloof in de Amerikaanse samenleving tussen links en rechts en arm en rijk wordt er niet bestudeerd. De gevangenissen zitten overvol, maar dat dat met arm en rijk te maken heeft, wordt niet beseft en ontkend. Al op kleuterleeftijd moeten kinderen presteren, presteren , presteren, want alleen als je presteert kun je later op de maatschappelijke ladder hogerop komen = genoeg geld verdienen om in leven te blijven, ook al zijn je hersentjes er nu nog helemaal niet aan toe om het onderscheid tussen abstracties als vierkanten, rechthoeken, driehoeken en kubussen te maken… Aan de universiteit meer dan 60% Spaanstalige studenten en al 20% Aziaten. Hele stadsdelen heten Little Vietnam en straten dragen Spaanse naambordjes. Multiculturele samenleving of smeltkroes of toch afzonderlijke groepen (bij Rotary kwamen we maar een enkele AfroAmerican of AsianAmerican tegen!)
Als je de rijken in deze ‘grootste democratie ter wereld’ nou eens steviger zou belasten en dan democratisch samen zou bepalen hoe de zwakkeren… Thom, you sound like a socialist!
Niets was onze gastgevers (v/m) teveel. Door te gast te mogen zijn bij maar liefst 21 gastgezinnen (steeds in eigen slaapkamer met eigen badkamer!) hebben we ook ‘de binnenkant’ van de Amerikaanse buitenkant leren kennen. Hoe ze ontbijten, met elkaar omgaan, de maat van hun tv’s (groot!). Maar zo samen levend kwam je ook tot de echte gesprekken. Omdat we zelf niet mochten autorijden, werden we door de Rotarians of hun partners van hot naar her rondgereden als ‘koninklijke hoogheden’. Ook in de (grote) auto’s ontstonden zo lange en diepere gesprekken, met elkaar, maar juist ook met de ‘chauffeur’.
Zonder uitputtend te (kunnen) zijn, hier een aantal elementen van onze reis: interactief college conflictmanagement aan de Chapman University, Nixon’s Library and Museum, Crystal Cathedral, baseballwedstrijd met bier en pizza en 40.000 mensen in Angels Stadium Anaheim, Disneyland, districtsconferentie in Hiltonhotel Irvine met ontspannen feestje met prima DJ ’s avonds in de binnentuin, een boottochtje door Newport Harbour, rondleiding door Casa Romantica in San Clemente en vis eten op de pier daar, in een groot overdekt stadion met minstens 6.000 anderen na een wachtrij in de felle zon van minstens een uur een lezing van de Dalai Lama, bezoek aan het privé gefinancierde instituut voor Living Peace aan de University van Irvine en aan een centrum voor vredesstudies aan de University van San Diego, opgericht door de weduwe van de oprichter van McDonald’s hamburgers…, gesprekken met studenten uit Oeganda, Equador en Saudi-Arabie, het Tiger Woods Learning Center zodat kinderen meer wis- en natuurkunde dan gewoon op school kunnen leren, de kunstwinkeltjes en galerietjes in Laguna Beach en het adembenemende strand daar, een etentje met Vietnam-veteranen in hun American Legion Clubhuis, het immense vliegdekschip USS Midway, de shopping mall in Carslbad, een Rotarybijeenkomst op de imposante Queen Mary I, slenteren over Melrose Avenue in Los Angeles, een bezoek aan de Disney Concert Hall van Frank Gehry en het prachtige Getty Museum op de berg boven Los Angeles, de rondleiding door een immense gebakfabriek, aanwezig zijn bij een moordzaak in het Courthouse van LA en daar een gesprek hebben met Judge Ito, ja, die van de O J Simpson-zaak, de repetitie van een groot kerkkoor bijwonen, wandelen over Hollywood Boulevard en door de nieuwe kathedraal, lunchen bij Hooters, In&Out, Suzy’s Burgers, pannekoeken-restaurantontbijt (een wachtrij van 20 minuten op zondag!), pizza’s en een kan vol bier in San Clemente, dineren in Mexicaanse en Chinese restaurants en aan de haven, BBQ bij de gouverneur en later de inkomend gouverneur in hun huis en ook nog wel drie keer bij andere Rotarians in hun tuin en last but not least: een ochtend lang surfen bij Huntington Beach…
Maar ook: bezoeken aan en gesprekken met mensen van ziekenhuizen, psychiatrische klinieken, kinderziekenhuizen (rondgeleid door een professionele fundraiser), een groot politiebureau (tot in de ‘112-centrale’ aan toe!), opvangcentra voor ontsporende jongeren, basis- en middelbare scholen, universiteiten, anti-pest-initiatieven, transportbedrijven, onderdelenfabriek voor Boeing en de space shuttles, enz.
En bezoeken aan de Rotaryclubs in Orange, Newport Beach - Irvine, San Clemente en San Clemente Sunrise, Laguna Beach, Long Beach, Los Alamitos (en de districtsconferentie in Hilton Irvine).
Het GSE-team presenteerde zich alle keren met een korte inleiding over Nederland en over hun persoonlijke achtergrond en motivatie voor deelname aan deze GSE. Met hun vlotte Engels en gewoonweg goede verhalen maakten ze steeds een prima indruk op hun toehoorders. Er werden vaantjes uitgewisseld, flyers uitgedeeld en visitekaartjes gewisseld en de gastgezinnen genoten van de meegebrachte stroopwafels en de kleine, delfts blauwe cadeautjes die we bij de Xenos voor ze hadden ingeslagen… Ook had elk teamlid een persoonlijk samengesteld Albelli-fotoalbum voor de gastgezinnen meegenomen: aan de hand daarvan was makkelijk en onderhoudend veel te vertellen over thuis, afkomst, liefde, werk, hobby, enz.
ENKELE ADVIEZEN VOOR DE ORGANISATIE VAN GSE 2012
Op basis van onze rijke ervaringen nemen we de vrijheid de organisatoren van GSE 2012 de volgende zaken aan te reiken.
Omdat GSE uitgaat van Rotaryclubs ontmoeten de teamleden (te) vaak alleen maar mensen die hun ouders of zelfs grootouders hadden kunnen zijn. Het is aan te raden in het programma ook momenten met peers in te ruimen. Prachtig, die royale en gulle diners bij Rotarians thuis, maar gewoon een avondje stappen met leeftijdsgenoten of samen met leeftijdsgenoten op excursie…
Omgaan met alleen Rotarians geeft behalve qua leeftijd ook nog eens een vertekend beeld van een samenleving. In de ondergrondse van Los Angeles verzuchtte een van de teamleden: kijk, eindelijk gewone mensen!
Omdat het programma door Rotarians wordt ingericht – dus veelal mensen op leidinggevende posities of zelfstandige ondernemers, vinden veel excursies en ontmoetingen plaats op strategisch en zelfs institutioneel managementniveau, terwijl de teamleden meestal vooral operationeel werkzaam zijn, ‘hands on’. Praten met professoren, voorzitters en directeuren, prima, maar gewoon een ochtend meelopen met verpleegkundigen of logistiek managers is leerzamer c.q. sluit beter aan op het interesseniveau van de GSE-ers. De ontmoeting met de voorzitter van de antipest stichting was prima, maar de goede man wist van alles van fondsenwerving, maar kende geen praktijkvoorbeelden van hoe antipesten aan te pakken op een school, in een bedrijf… Teleurstellend voor de kinderarts, de sociaal werker, de onderwijskundige en de psychiatrisch verpleegkundige van ons team, die erg blij waren dat dit onderwerp ‘in het pakket’ zat…
Het ontvangende district legt aan het inkomende GSE-team een voorstel voor het programma voor, uiterlijk 45 dagen voor het vertrek van die ploeg. Ter goedkeuring, zegt Rotary International! Het is zaak daarin specifieker en stelliger en (intern in 1590) meer sturend te zijn dan we in 2011 in 5320 hebben ervaren. Nu was zelfs na aankomst nog lang niet alles geregeld en bleek het –nogal wiedes- lastig stante pede zaken in het programma aan te passen aan de (terechte en tevoren helder aangegeven) wensen van de deelnemers. In de tweede week van GSE 2011 hebben we de betreffende Rotaryclub gevraagd toch vooral meer operationele elementen in het programma te voegen. In de derde week vroegen we om meer echte! vrije tijd: leuk hoor, zo’n avond met een BBQ in een gulle tuin, maar je staat toch weer in een vreemde taal sociaal te doen. Een ontvangende club (gastheer voor 1 dag) vroeg ons wat we die dag wilden doen… Hoe kunnen wij nou weten wat in die stad interessant voor ons is en wat meteen te regelen zou zijn… Jammer, een ‘verloren’ dag, wandelend langs een overigens paradijselijke kustlijn.
Ook in Amerika worden Rotarians pas echt wakker als de activiteit al begonnen is en dan lopen ze dwars door een programma heen… Onze gastheren/-vrouwen hadden nogal eens last van goedwillende fellows die dwars door een georganiseerd programmaonderdeel heen een of meerdere teamleden uit het team wilden ‘plukken’, omdat ze hier en nu en zonder enig overleg iets heel interessants voor ze hadden georganiseerd, maar dat paste dan niet in het afgesproken en georganiseerde programma en was ook nog eens onheus tegenover de mensen en commissies die zich tevoren wel hadden ingespannen…
Tevoren moeten teamleden opgeven wat ze willen ‘beleven’ en ook wordt naar specifieke kenmerken gevraagd. Dan is het onaardig een teamlid dat (nog) rookt onder te brengen bij een felle anti-rook-gastvrouw… Of iemand mee te nemen naar een fish only restaurant, terwijl die heeft opgegeven geen vis te kunnen verdragen of te lusten…
Het is zaak in 2012 goed te weten wat buiten hun professionele vragen om de interesses en hobby’s / sporten zijn van de teamleden die we ontvangen. Het leek er bij ons op, dat die gegevens of niet waren doorgekomen of niet doorgegeven aan alle organisatoren.
Ook hier geldt, dat vaak ouderen het programma voorbereiden. Ons team wijst erop, dat er geen ‘duffe, suffe’ elementen in moeten zitten. Ga vooral niet punteren in Giethoorn! Amsterdam moet erin, misschien wel met een overnachting en met niet alleen toeristische clichés als het Rijksmuseum of een rondvaart, een eiland misschien of wadlopen, een dance party of een openlucht popfestival, zeilen op de Friese meren. De leden van GSE 2011 zijn graag bereid over een en ander mee te denken en wellicht bij diverse elementen met hun leeftijdgenoten mee op pad te gaan.
Er worden nogal eens mensen van buiten de Rotaryclubs ingeschakeld, bijvoorbeeld voor een college, een rondleiding of inleiding. Ons viel op, dat die mensen vaak slecht tot niet geïnformeerd waren over de aard van ons team. Dan duurde het soms even voor de juiste aansluiting vraag-aanbod gevonden was…
Als het 2012-team van Schiphol gehaald wordt, reken dan op veel koffers! Wegbrengen naar Schiphol zou nog wel eens meer bagageruimte kunnen vergen: er worden souvenirs gekocht, aangeboden, maar ook schoenen, kleding, cadeautjes voor thuis…
Suggestie: als het team van Schiphol wordt opgehaald (jetlag! - 9 uur tijdsverschil), door de polder naar het Noorden en terug over de Afsluitdijk!
In Californië zijn de omgangsvormen en kledingvoorschriften zeer ontspannen. Bij clubbijeenkomsten geen jasje-dasje bijvoorbeeld, zelfs niet op de districtsconferentie. Het meenemen van uniforme kleding (colbert, jurk) bleek daar volledig overbodig. Alleen bij de districtsconferentie droegen onze dames een jurkje met delfts blauwe prints en een roodwitblauw ceintuur en de heren een overhemd met identieke, delfts blauwe kraag en manchetten, maar we liepen er wat opgelaten mee rond…
Sympathiek was het, dat bij de districtsconferentie in de zaal van het Hilton, waar wij onze presentatie gaven, apart een Nederlandse vlag op standaard was neergezet. Service tot in de details!
Naambadges hadden wel kunnen helpen. Die hebben we echt gemist.
De apart ontworpen GSE-vaantjes, de zelf samengestelde flyer met wat info over Nederland en de bio’s met foto van de deelnemers en de visitekaartjes hebben wel prima gefunctioneerd. Vanuit Nederland kan D 5320 er wel op gewezen worden, dat bij de meeste clubs in ons district – hoewel niet streng - nog wel kledinggewoontes bestaan. Ikzelf vond onze teamleden er authentieker uitzien in hun zelfgekozen, normale jonge mensen plunje.
GSE 2011 heeft de uitzendende clubs om een garantiebijdrage van € 500 gevraagd. Van één club kregen we € 300. Daarmee zijn bovenstaande elementen (en de kosten van het extra gewicht in het vliegtuig) gefinancierd. Geld dat overblijft wordt nog voor de zomer aan de betreffende clubs naar rato teruggestort.
District 1590 en ontvangende clubs dienen een adequaat budget te reserveren. In D 5320 zijn we vaak met enkele of zelfs veel Rotarians erbij gul uit eten geweest, is er veel aan entrees voor evenementen betaald, parkeergelden, drankjes, halen en brengen van en naar logeerplekken en excursies, c.a. Vaak reden er voor ons meerdere auto’s, de laatste week had de coördinator (op haar eigen kosten, denken we) een personenbusje gehuurd. Er is in Californië weinig openbaar vervoer (interessant hoe dat komt – de auto- en autobandenlobby!) Misschien is het daarom juist interessant met de trein naar Amsterdam te reizen…
Het is een teken van gastvrijheid tevoren te zorgen voor simkaartjes voor de mobiele telefoons van de gasten. In Californië zijn we een middag kwijt geweest om die te organiseren.
Hoe gastvrij en sympathiek ook, hoogbejaarde gastgevers -en de meeste keren nog weduwes / weduwnaars of anderszins alleenstaanden ook- zijn niet meteen de ideale gast’gezinnen’ voor de young professionals die het GSE-team vormen, hoewel het een paar keer ook uitstekend klikte…
Er zijn excursies die voor het hele team interessant en relevant zijn, maar ook individuele en specifieke (bedrijfs)bezoeken dienen te worden voorzien. In die laatste gevallen is het onaangenaam dat er voor resterende leden van het team op zo’n moment zonder informatie vooraf en / of opgave van redenen ‘niets’ is geprogrammeerd, maar vooral als ze dan ook nog maar zolang even ergens worden ‘gedropt’, in een saaie bedrijfskantine bijvoorbeeld of een daglichtloze vergaderkamer… In de laatste week is overigens zonder overleg met het team het hele voorziene programma door de coördinator van de betreffende Rotaryclub volledig naar haar eigen hand gezet. Dat werd dan wel een prima week, daar niet van, maar enkele voorziene elementen werden gewoon overgeslagen… Het is daarom zaak bewust dagelijks met de teamleider – in 2012 mevrouw Patty Vogan - te overleggen: vooruitblikkend, bijsturend en evaluerend. De teamleider heeft zelf momenten genoeg om naar de teamleden terug te koppelen.
Om de paar dagen het team kans geven even onder elkaar bij te praten, is belangrijk, ook voor het geval er lichte irritaties of erger ontstaan (zijn), onderling of ook als het om het programma of het gastgezin gaat of zelfs over opdringerig gedrag van een gastheer... Overigens gaat het bij GSE wel over volwassen deelnemers. De teamleider is dus geen jeugdleider! Rotary draagt wel op risico’s te mijden (geen autorijden), maar als een stel volwassen, jonge mensen naar het prikkelende restaurant Hooters (= damesborsten!) wil of wil gaan surfen onder leiding van een ervaren instructeur, ligt daar geen taak voor de teamleider. Zo heb ik een van de teamleden niet verboden een middag met een gastheer te gaan motorrijden: ze heeft een internationaal motorrijbewijs en is goed verzekerd… Overigens is er van dat motorrijden uiteindelijke niets gekomen.
Het valt te verwachten dat het bezoekende 2012 team over laptops of tablets zal beschikken. Het ware handig tevoren met de gastgezinnen te regelen, dat de gasten er kunnen internetten / skypen, dat er dus een wifi-verbinding / router in huis is. Bij de presentaties bleek het net als hier ook in de USA vaak een hele klus op tijd over de juiste projectieapparatuur te kunnen beschikken: laptop, beamer, scherm, microfoon… Niet alle voorzitters waren erop voorbereid, dat ons team een vaantje zou aanreiken en soms moest halsoverkop een clubvaantje worden geritseld.
De Amerikaanse Rotarians dragen vaak met trots Rotaryvignetten: geborduurd in een poloshirt of op een windjack, PHF spelden met briljanten, een heel shirt met het Rotarywiel vol geprint… Op de luchthaven werden we opgehaald met een busje met over de hele zijkant het Rotaryvignet… in de zaal naast de Amerikaanse vlag twee vaandels: dat van de betreffende club en een vaandel met de 4 way test in grote letters…
Het 2011 team kreeg prima reacties als het zijn presentatie begon met te melden, dat we het niet over drugs, abortus, euthanasie en het same sex marriage zouden hebben: ‘daar komen we met u toch wel over te spreken…’ Dat gebeurde dan ook veelvuldig: politiek en ethisch gekleurde gesprekken en discussies over de inrichting van de staat, het onderwijs, de gezondheidszorg, belastingen, democratie, de rol van de USA in de wereld, de militairen, de plaats van Rotary in het leven van Rotarians… Het gaf onze trip een verdieping met Amerikanen over een en ander vrijuit en ongefilterd te praten! Hoe gaan de Nederlandse gastgezinnen dat aanpakken?
Maar al met al… WAT EEN ONGEKEND UNIEKE ERVARING, GSE 2011!
Iedereen die eraan heeft meegewerkt, bijgedragen: heel veel dank!
Thom van der Goot
Rotaryclub Groningen-Oost / GSE 2011 teamleider
Grenadierslaan 11 - 9471 MK Zuidlaren
